گروه نرم افزاری آسمان

اسناد سال 1984 میلادی 63 - 1362 ه. ش






سند شماره 158

- شماره سند مجمع عمومی: 771 / 38 / A
- شماره سند شورای امنیت: 16259 / S
- 9 ژانویه 1984 (19 دی 1362)
نامه مورخ 6 ژانویه 1984 نماینده موقت هیئت دائمی عراق در سازمان ملل متحد خطاب به دبیر کل
حسب الامر دولت متبوع اینجانب، و پیرو نامه‌های نماینده دائمی، و نام اخیر مورخ 23 دسامبر 1983 (A / 38 / 768 - S / 16239)، احتراما اطلاعات پیوست مشتمل بر گزیده‌هایی از اطلاعیه‌های رسمی ارتش عراق که طی دوره 20 دسامبر 1983 تا ژانویه 1984 در خصوص گلوله باران اهداف غیرنظامی در داخل عراق از سوی نیروهای نظامی رژیم ایران، وقوع تلفات در بین جمعیت غیرنظامی بی‌گناه، وارد آمدن خسارات به تأسیسات غیرنظامی و انهدام منازل متعلق به ساکنان غیرنظامی، صادر گردید، به جناب‌عالی تقدیم می‌گردد.
زهیر ا. محمدی - کاردار
ضمیمه
گزیده‌هایی از اطلاعیه‌های رسمی ارتش عراق که طی دوره 20 دسامبر 1983 تا 2 ژانویه 1984 صادر گردید.
در 20 دسامبر 1983 شهر مندلی و اطراف آن توسط توپخانه سنگین ایران گلوله باران شد که طی آن به بعضی از تأسیسات غیرنظامی در این نقاط خساراتی وارد گردید.
در 23 دسامبر 1983، رژیم ایران شهر مندلی و اطراف آن را با توپخانه سنگین خود گلوله باران کرد که طی آن به بعضی از تأسیسات غیرنظامی در این نقاط خساراتی وارد گردید.
در 23 دسامبر 1983، رژیم ایران شهر خانقین و اطراف آن را با توپخانه خود گلوله باران کرد، که طی آن به بعضی از تأسیسات غیرنظامی در این نقاط خساراتی وارد گردید.

[ صفحه 31]

شهرهای مندلی و شیهابی، شهرک‌های سید صادق و منطقه شانه‌دری و اطراف آن با توپخانه سنگین گلوله باران شد. این گلوله باران منجر به مرگ یکی از ساکنان و زخمی شدن شش غیرنظامی دیگر، از جمله یک زن در شهر سید صادق و منطقه شانه‌دری گردید.
در 27 دسامبر 1983 شهرهای سید صادق، شانه‌دری و خرمال با توپخانه سنگین ایران گلوله باران شد که طی آن به بعضی از تأسیسات غیرنظامی در این نقاط خساراتی وارد گردید.
در 31 دسامبر 1983، رژیم[آیت الله]خمینی شهرهای خرمال و منطقه شانه‌دری اطراف آن را با توپخانه خود گلوله باران کرد که طی آن به بعضی از تأسیسات غیرنظامی در این نقاط خساراتی وارد گردید.
در 1 ژانویه 1984، رژیم ایران شهرهای بصره، مندلی، زور و غزانیه و اطراف آن را با توپخانه خود گلوله باران کرد که منجر به مرگ یک کودک، مجروح شدن پنج غیرنظامی و انهدام یک منزل مسکونی در بصره گردید و به بعضی از تأسیسات در مندلی، زور و غزانیه خساراتی وارد گردید.
در 2 ژانویه 1984، رژیم ایران شهر زور و منطقه شانه‌دری و اطراف آن را با توپخانه خود گلوله باران کرد که طی آن به بعضی از تأسیسات غیرنظامی در این نقاط خساراتی وارد گردید.

سند شماره 159

- شماره سند شورای امنیت: 16260 / S
- 9 ژانویه 1984(19 دی 1362)
نامه مورخ 6 ژانویه 1984 نماینده دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد خطاب به دبیر کل
موظفم توجه جناب‌عالی را به نامه مورخ 23 دسامبر 1983 (16239 / S) خطاب به آن جناب از سوی نماینده دائمی عراق مشتمل بر فهرستی طولانی از اطلاعیه‌های نظامی عراق جلب نمایم.
واقعیت آن است که انتشار صرف اطلاعیه‌های نظامی عراق دلیل بر صحت و اعتبار آنها نیست، اما مقامات عراقی ظاهرا آخرین کسانی هستند که درباره صحت قوای نامه‌های خود تردید دارند. مع الوصف، مسئله این است که چرا مقامات عراق در پذیرش هیئت حقیقت‌یاب جناب‌عالی تردید دارند، که نهایتا شواهد و مدارک کافی و مستدل جهت تأیید اسناد منتشر شده شورای امنیت در خصوص عراق را ارائه خواهد داد.
دولت جمهوری اسلامی ایران لازم می‌داند دعوت خود از جناب‌عالی را مبنی بر اعزام

[ صفحه 32]

مجدد هیئت آن جناب به دو کشور به منظور اثبات واقعیات در خصوص اوضاع جاری و به روزسازی گزارش قبلی تکرار نماید.
سعید رجائی خراسانی - سفیر نماینده دائمی

سند شماره 160

شماره سند شورای امنیت: 16289 / S
25 ژانویه 1984 (5 بهمن 1362)
نامه مورخ 24 ژانویه 1984 نمایندگی عراق در سازمان ملل خطاب به دبیر کل
بنا به اطلاع دولت متبوعم و بازگشت به نامه‌های قبلی خود درباره پافشاری رژیم ایران در گلوله باران اهداف غیرنظامی در خاک عراق، احتراما به پیوست گزیده‌هایی از اطلاعیه‌های رسمی عراق در طی 4 تا 22 ژانویه 1984 را ارسال می‌نمایم. این اطلاعیه‌ها به گلوله باران مناطق غیرنظامی در خاک عراق از سوی نیروهای نظامی رژیم ایران اشاره دارد که به کشته یا مجروح شدن تعدادی از مردم بی‌گناه عراق و نیز خسارت به مناطق مسکونی و سایر تأسیسات غیرنظامی در آن مناطق، منجر شده است.
ریاض م. س. القیسی - نمایندگی دائمی عراق در سازمان ملل
پیوست
گزیده‌هایی از اطلاعیه‌های نظامی رسمی عراق که در فواصل بین 4 تا 22 ژانویه 1984 صادر شده است.
در 4 ژانویه 1984، رژیم ایران، شهر مندلی و توابع آن را گلوله باران کرد. این گلوله باران به تأسیسات غیرنظامی خسارت وارد ساخت.
در 6 ژانویه، رژیم ایران شهر مندلی و توابع آن را گلوله باران کرد. گلوله باران دشمن به برخی از تأسیسات غیرنظامی خسارت وارد ساخت.
در 7 ژانویه، نیروهای رژیم ایران شهر مندلی، سید صادق، سیروان و توابع آن را گلوله باران کردند. در این گلوله باران به تعدادی از تأسیسات غیرنظامی خسارت وارد شد و یک غیرنظامی در سیروان از نواحی مختلف بدن مجروح گردید.
در 9 ژانویه، رژیم ایران نواحی خرمال و توابع آن را گلوله باران کرد. این گلوله باران دشمن به برخی از تأسیسات غیرنظامی آنجا خساراتی وارد ساخت.
در 10 ژانویه، رژیم ایران نواحی شعیبیه را گلوله باران کرد. این گلوله باران دشمن به یک مسجد در توابع آن خسارات وارد ساخت.

[ صفحه 33]

در 11 ژانویه، رژیم ایران شهر مندلی و بخش‌هایی از شعیبیه و سیروان و توابع آن را گلوله باران کرد. این گلوله باران به برخی از تأسیسات غیرنظامی خسارت وارد ساخت.
در 13 ژانویه، رژیم ایران شهر مندلی و بخش‌های خرمال و توابع آن را گلوله باران کرد. این گلوله باران به تعدادی از تأسیسات غیرنظامی خسارت وارد ساخت.
در 14 ژانویه، نیروهای رژیم ایران بخش‌های سید صادق و ناحیه شانه‌دری و توابع آن را گلوله باران کردند. این گلوله باران به برخی از تأسیسات غیرنظامی خسارت وارد ساخت.
در 15 ژانویه، رژیم ایران بخش خرمال را گلوله باران کرد. گلوله باران دشمن به برخی از تأسیسات غیرنظامی خسارت وارد ساخت.
در طی عصر 16 ژانویه و روز 17 ژانویه، رژیم ایران شهر مندلی و بخشهای سید صادق، شانه‌دری و خرمال را گلوله باران کرد. این گلوله باران به برخی از تأسیسات غیرنظامی خسارت وارد ساخت.
در صبح 18 ژانویه، حمله هوایی به منطقه مسکونی بخش چوارته در استان سلیمانیه صورت گرفت که این حمله هوایی دشمن به تخریب سه خانه مسکونی، مرگ دو کودک و مجروح شدن 18 غیرنظامی در مناطق مسکونی مذکور، منجر گردید. در عصر روز 17 ژانویه و روز 18 ژانویه، نیروهای رژیم ایران شهرهای بصره و مندلی و بخش‌های آن و توابع شعیبیه و رزباطیه را گلوله باران کردند. این گلوله باران به تخریب دو خانه مسکونی در شعیبیه منجر شد و به تعدادی از تأسیسات غیرنظامی در آن شهر و توابع مذکور خسارت وارد ساخت.
در عصر 19 ژانویه و روز 20 ژانویه، رژیم ایران شهر مندلی و توابع سید صادق و شانه‌دری و توابع آن را گلوله باران کرد. این گلوله باران به تأسیسات غیرنظامی خساراتی وارد ساخت.
در عصر 20 ژانویه و روز 21 ژانویه رژیم ایران شهر مندلی و بخش‌های زرباطیه و خرمال و توابع آن را گلوله باران کرد. این گلوله باران دشمن به برخی از تأسیسات غیرنظامی خساراتی وارد ساخت.
در 22 ژانویه، رژیم ایران بخش زرباطیه و توابع آن را گلوله باران کرد. این گلوله باران به برخی از تأسیسات غیرنظامی خساراتی وارد ساخت.

سند شماره 161

- شماره سند شورای امنیت: 16300 / S
- 27 ژانویه 1984(7 بهمن 1362)
نامه مورخ 26 ژانویه 1984 نمایندگی عراق خطاب به دبیر کل

[ صفحه 34]

بنا به اطلاع دولت متبوعم و بازگشت به نامه‌های قبلی خود درباره اصرار رژیم ایران در بمباران اهداف غیرنظامی در خاک عراق و نامه اخیر خود مورخ 24 ژانویه 1984 (16289 / S)، احتراما به اطلاع می‌رسانم که در ساعت 10:35 به وقت محلی مورخ 18 ژانویه، دو جنگنده ایرانی به چند خانه مسکونی واقع در بخش چوارته در استان سلیمانیه حمله کردند. این حمله تجاوزگرانه[...]ایران، به انهدام 3 خانه مسکونی و مرگ 2 دختر و زخمی شدن 18 نفر که همه غیرنظامی منجر گردید.
این حادثه نخستین حمله از این نوع نبود. همان طور که قبلا نیز در فواصل مختلف به اطلاع رسانده‌ام، اصرار رژیم ایران در تجاوزات[...]خود علیه عراق به حدی است که می‌توانم حداقل 30 تصویر را که نشان دهنده بمباران اهداف غیرنظامی در بخش‌های مختلف عراق می‌باشد، ارسال نمایم.
رژیم ایران با دورویی مرسوم خود، اصرار به انکار این حوادث دارد. برای مثال می‌توان نامه مورخ 6 ژانویه (16260 / S) نمایندگی دائمی این کشور در سازمان ملل خطاب به جناب‌عالی را ملاحظه کرد.
ریاض م. س. القیسی - نمایندگی دائمی جمهوری عراق در سازمان ملل

سند شماره 162

- شماره سند شورای امنیت: 16310 / S
- 3 فوریه 1984 (14 بهمن 1362)
نامه مورخ 3 فوریه 1984 کاردار موقت جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل خطاب به دبیر کل
بنا به اطلاع دولت متبوعم توجه شما را به نکات ذیل جلب می‌نمایم:
در تاریخ 2 فوریه 1984 رژیم عراق یک بار دیگر علی‌رغم کلیه مقررات و اصول بین‌المللی، اعلام کرد که از تاریخ دوشنبه 6 فوریه 1984 نقاط مسکونی شهرهای دزفول، شوشتر، اندیمشک، اهواز، آبادان، کرمانشاه و ایلام را به بهانه تلافی گلوله باران شهرهای عراق از سوی ایران، بمباران خواهد کرد. ادعاهای کذب رژیم عراق شعار آشنایی برای مجامع بین‌المللی است. تاریخ جنگ تحمیلی نشان داده که قبل از هر حمله جنایتکارانه و وحشیانه عراق علیه اهداف و مردم بی‌گناه غیرنظامی در ایران، رژیم عراق تلاش می‌کند عذر و بهانه‌ای برای این جنایاتش بیابد. براساس کنوانسیون‌ها و قطعنامه‌های بین‌المللی، مناطق مسکونی غیرنظامی از هر گونه تعدی و حمله‌ای مصون بوده و چهارمین کنوانسیون ژنو نیز بر این مهم تأکید دارد.

[ صفحه 35]

گزارش جناب‌عالی در مورد هیئت تحقیق درباره مناطق غیرنظامی در ایران و عراق که مورد حمله نظامی واقع شده بود و طی سند15834 / S منتشر شد به روشنی نشان می‌دهد که سیاست نظامی جمهوری اسلامی ایران تخریب اهداف غیرنظامی عراق یا حمله به غیرنظامیان عراق نیست، ولی سیاست ارتش متجاوز عراق «محو شهرهای ایران از روی زمین» می‌باشد. به علاوه در دسامبر 1983 کمیته بین‌المللی صلیب سرخ اقدامات ضد انسانی عراق در بمباران مناطق مسکونی ایران را محکوم کرده بود.
در پایان مایلم مجددا تکرار نمایم که سکوت شورای امنیت و بی‌تفاوتی مجامع بین‌المللی، مشوق رژیم حاکم بر عراق جهت ادامه شقاوت‌ها و اقدامات وحشیانه خود علیه جان غیرنظامیان جمهوری اسلامی ایران بوده و این رژیم به نقض آشکار حقوق بین‌المللی بشردوستانه ادامه می‌دهد.
در این باره تأسف عمیق خود را از رد درخواست‌های مکرر خود از سوی جناب‌عالی برای اعزام هیئت حقیقت‌یاب به منطقه جهت تحقیق درباره نقض حقوق بین‌المللی بشردوستانه و به روز درآوردن گزارش قبلی (15834 / S) که هیچ نتیجه‌ای تاکنون در برنداشته است اعلام می‌نمایم.
جمهوری اسلامی ایران از جناب‌عالی انتظار دارد که این اقدامات ضد انسانی عراق را محکوم نمایید.
فریدون کمالی - کاردار

سند شماره 163

- شماره سند شورای امنیت: 16314 / S
- 6 فوریه 1984 (17 بهمن 1362)
نامه مورخ 4 فوریه 1984 کاردار موقت هیئت نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل خطاب به دبیر کل
عالی جناب
احتراما متن پیام جناب آقای علی اکبر ولایتی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران خطاب به جناب‌عالی را ارسال می‌نمایم.
فریدون کمالی - کاردار
پیوست
متن پیام آقای علی اکبر ولایتی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران

[ صفحه 36]

علی‌رغم بی‌تفاوتی و کوتاهی سازمان ملل در مورد جنگ تحمیلی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران و نیز با توجه به اینکه یکی از اهداف مهم سازمان ملل حفظ صلح و امنیت بین‌المللی و اتخاذ اقدامات مؤثر جهت متوقف ساختن اقدامات تجاوزگرانه می‌باشد، جمهوری اسلامی ایران بر خود لازم می‌بیند که اطلاعاتی در مورد گسترش جنگ تحمیلی علی‌رغم تصمیمات یک طرفه شورای امنیت در گذشته، به اطلاع شما برساند.
ما به اطلاع رسانده بودیم که رژیم جنایتکار عراق، جهت منحرف ساختن افکار عمومی جهان نسبت به جنایاتش در حملات موشکی و بمباران مناطق غیرنظامی و شهرهای بی‌دفاع جمهوری اسلامی ایران اقدام به تبلیغات کذب و جعلی نموده و اخیرا نامه‌های سراسر کذبی را برای سازمان ملل ارسال داشته و مدعی شده که جمهوری اسلامی ایران برخی از شهرهای عراق را بمباران نموده است. همان طور که شما مطلعید روز چهارشنبه مورخ 1 فوریه 1984 رژیم عراق اعلام کرد که به تلافی اتهامات کذب مذکور هفت شهر دیگر ایران را با موشک و هواپیما هدف قرار داد. به صورتی که به طور مکرر در گذشته در اطلاع سازمان ملل رسانده‌ایم جمهوری اسلامی ایران یک بار دیگر بر خود لازم می‌داند به اطلاع شما برساند که نیروهای نظامی ایران به تلافی حملات عراق تاکنون هیچ گونه حمله‌ای به مناطق مسکونی و غیرنظامی عراق ننموده‌اند. در هر حال از آنجایی که در جنگ تحمیلی رژیم جنایتکار عراق، این رژیم برخلاف کلیه اصول بین‌المللی بشردوستانه دائما به مناطق مسکونی غیرنظامی ایران حملات هوایی و موشکی نموده است و گزارش دبیر کل (15834 / S) و بیانیه شماره 1479 مورخ 15 دسامبر 1983 کمیته بین‌المللی صلیب سرخ نیز حقایق مذکور را تأیید می‌کند و همچنین جناب‌عالی و شورای امنیت سازمان ملل نیز به خوبی از موضع مشخص قبلی عراق مطلع می‌باشید و علی‌رغم اینکه چندین شهر عراق در برد توپخانه ایران است، جمهوری اسلامی ایران هرگز به مناطق مسکونی و غیرنظامی عراق حمله نکرده است.
جمهوری اسلامی ایران با توجه به این قبیل اقدامات ضد انسانی عراق اقدام به تلافی ننموده است و ادعاهای بی‌اساس رژیم جنایتکار عراق درباره بمباران شهرهای عراق به دست نیروهای ایران را نیز به طور کامل رد می‌نماید. دولت جمهوری اسلامی ایران یک بار دیگر از دبیر کل درخواست می‌کند هیئت حقیقت‌یاب را به منطق جنگی دو کشور اعزام نماید تا درباره نقض حقوق بین‌المللی بشردوستانه و به روز درآوردن گزارش قبلی (15834 / S) تحقیق نماید.
همچنین جمهوری اسلامی ایران توجه جناب‌عالی را به این حقیقت جلب می‌نماید که با توجه به بی‌تفاوتی و نگرش غیرمسئولانه سازمان ملل، عراق با توجیه ادعاهای بی‌اساس خود، تهدیداتش را علیه شهرهای بی‌دفاع ایران عملی ساخته و به شهرهای بی‌دفاع ایران

[ صفحه 37]

حمله نموده است که مسئولیت پیامدهای این قبیل حملات غیرانسانی نه تنها متوجه رژیم عراق می‌باشد بلکه سازمان ملل را نیز نسبت به این اقدامات مسئول می‌داند و باید در همه این تهدیدات، مورد ملاحظه قرار گیرد. از طرف دیگر جمهوری اسلامی ایران حق خود را نسبت به مسئولیت‌هایی که جهت دفاع از شهرهای ایران و حفظ جان و مال خود دارد، محفوظ نگاه داشته و از کلیه ابزارهای ممکن در این خصوص استفاده خواهد کرد. بدیهی است مسئولیت تشدید احتمالی جنگ در این منطقه از جهان و پیامدهای آن متوجه رژیم بعث عراق و سازمان ملل خواهد بود.

سند شماره 164

- شماره سند شورای امنیت: 16315 / S
- 6 فوریه 1984 (17 بهمن 1362)
نامه مورخ 5 فوریه 1984 کاردار موقت هیئت نمایندگی جمهوری اسلامی ایران خطاب به دبیر کل
احتراما به پیوست متن پیام استانداران استان‌های خوزستان، باختران و ایلام را برای شما ارسال می‌دارم.
فریدون کمالی - کاردار موقت
پیوست
متن پیام استانداران استان‌های خوزستان، باختران و ایلام
از آنجایی که تجاوزات نیروهای عراق علیه مناطق غیرنظامی جمهوری اسلامی ایران، این مناطق به ویژه استان‌های خوزستان، باختران و ایلام را در تیررس مداوم حملات خود قرار داده، تعداد زیادی از شهرهای این استان‌ها از جمله خرمشهر، هویزه، موسیان، سومار و قصر شیرین را کاملا تخریب کرده و به شهرهایی مانند دزفول، اندیمشک، مسجد سلیمان، مهران، دهلران، گیلان غرب و سر پل ذهاب به شدت خسارت وارد ساخته است و در حدود 1300 روستا را نیز در این سه استان کاملا نابود کرده است.
بر اثر حملات هوایی، موشکی و نیز آتش توپخانه دشمن تاکنون هزاران نفر از ساکنین غیرنظامی این شهرها شهید و یا مجروح شده‌اند. تعداد زیادی از مراکز آموزشی و بهداشتی نیز برخلاف اصول و قوانین بین‌المللی از بین رفته است.
اکنون پس از چهل ماه جنگ که حکام عراق آن را به ملت مسلمان ایران تحمیل کرده‌اند و این رژیم قادر نیست با رزمندگان اسلام در جبهه‌های نبرد مواجه گردد، ماجراجویی‌ها و

[ صفحه 38]

تجاوزات خود را به این نقاط به بهانه واهی حملات ایران به تعدادی از شهرها و روستاهای عراق، گسترش داده و به طور رسمی اعلام کرده است که حملات موشکی و بمباران هوایی خود را به 11 شهر دیگر ایران گسترش خواهد داد. علی‌رغم تکذیب عراق، واقعیتی است که نمایندگان سازمان‌های بین‌المللی - که از دو کشور بازدید کرده‌اند (15834 / S) - تأیید نموده‌اند. در حالی که جمهوری اسلامی ایران هرگز به مناطق غیرنظامی عراق حمله نکرده است.
بدین وسیله ما امضا کنندگان ذیل از سازمان ملل درخواست می‌کنیم که این قبیل تهدیدات وحشیانه را محکوم نموده و به مسئولیت خویش جهت جلوگیری عراق از دست زدن به این اقدامات وحشیانه که مغایر با کلیه اصول و قوانین بین‌المللی بشردوستانه است، عمل نماید.
امضا کنندگان: محمد فروزنده - استاندار خوزستان
نوروز کهرزاد - استاندار باختران -
هاشم زال - استاندار ایلام

سند شماره 165

- شماره سند شورای امنیت: 16316 / S
- 6 فوریه 1984 (17 بهمن 1362)
نامه مورخ 5 فوریه 1984 کاردار موقت هیئت نمایندگی جمهوری اسلامی ایران سازمان ملل خطاب به دبیر کل
بازگشت به نامه قبلی شماره 995 خود مورخ 3 فوریه 1984(16310 / S) و بنا به اطلاع دولت متبوعم، احتراما توجه شما را به بیانیه اخیر رژیم عراق در تهدید به تشدید حوزه مناقشه ایران و عراق، جلب می‌نمایم.
در 4 فوریه 1984 در ساعت 18:10 به وقت محلی، تلویزیون عراق با قطع برنامه‌های عادی خود یک اطلاعیه نظامی پخش نمود.
این اطلاعیه که در پاسخ به اظهارات نخست وزیر جمهوری اسلامی مبنی بر اینکه اگر تهدیدات عراق تحقق یابد جمهوری اسلامی ایران نیز به تأسیسات صنعتی و اقتصادی عراق حمله خواهد کرد، صادر شده و رژیم عراق در این اطلاعیه اعلام کرد علاوه بر هفت شهر ذکر شده در اطلاعیه مورخ 2 فوریه 1984، پس از تاریخ 8 فوریه 1984، چهار شهر دیگر ایران یعنی بندر امام خمینی، مسجد سلیمان، بهبهان و رامهرمز را نیز هدف قرار خواهد داد.
مایلم مجددا تکرار نمایم که بی‌تفاوتی بیشتر جامعه بین‌المللی در برابر جنایات ضد انسانی رژیم بعثی عراق تنها باعث تشویق این رژیم در ارتکاب بیشتر این قبیل جنایات

[ صفحه 39]

خواهد شد. در هر حال مسئولیت اصلی این جنایات و پیامدهای آن متوجه رژیم عراق خواهد بود و سازمان ملل نیز در این مسئولیت سهیم خواهد بود.
فریدون کمالی - کاردار موقت

سند شماره 166

- شماره سند شورای امنیت: 16331 / S
- 9 فوریه 1984 (20 بهمن 1362)
نامه مورخ 9 فوریه 1984 نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران خطاب به دبیر کل سازمان ملل
احتراما به پیوست متن پیام آقای دکتر علی اکبر ولایتی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران خطاب به جناب‌عالی را ارسال می‌دارم.
سعید رجائی خراسانی - سفیر نمایندگی دائمی
پیوست
متن پیام آقای علی اکبر ولایتی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران
بیش از 40 ماه است که مناطق مسکونی غیرنظامی ایران هدف بمباران‌های هوایی، موشک‌های دوربرد و سلاح‌های شیمیایی عراق قرار دارد. اما هنوز ما به خاطر اعتقادات اسلامی و انسانی و نیز کنوانسیون‌های بین‌المللی از هر گونه اقدام تلافی‌جویانه خودداری کرده و به این قبیل حملات وحشیانه و ددمنشانه عراق تنها در جبهه‌های نبرد پاسخ داده‌ایم.
در حملات موشکی عراق که نقض صریح اصول بشردوستانه و کنوانسیون‌های بین‌المللی می‌باشد، تاکنون در حدود 4600 تن شهید و بیش از 22000 تن از ساکنین بی‌گناه غیرنظامی تعدادی از شهرهای ایران که صدها کیلومتر از خطوط جبهه فاصله دارند، مجروح شده‌اند. اما اخیرا رژیم عراق به طور شرم‌آوری 11 شهر دیگر ایران را تهدید به حمله نمود. این شهرها عبارتند از: آبادان، شوش، باختران، بهبهان، اهواز، ایلام، دزفول، اندیمشک، مسجد سلیمان، بندر امام خمینی و رامهرمز.
تجربه گذشته نشان داده است که رژیم صدام حسین تهدیداتش را عملی می‌سازد. دولت جمهوری اسلامی ایران از هر فرصتی در گذشته استفاده کرده و به سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی از پیش نسبت به این تهدیدات هشدار داده است، برای اینکه این مجامع با استفاده از ابزارهای در دسترس خود، این قبیل حملات جنایتکارانه را متوقف ساخته و رژیم عراق را

[ صفحه 40]

محکوم نمایند. اما هنوز سازمان‌های بین‌المللی سکوت اختیار کرده و هیچ واکنشی انجام نمی‌دهند، که متأسفانه موجب تشویق رژیم عراق به ادامه تجاوزات خود شده است.
در حالی که خواستار توجه این سازمان بین‌المللی به این قبیل تهدیدات می‌باشیم، ضرورت دارد اعلام نمایم که مردم مسلمان ایران بیش از این حملات ددمنشانه و نسل‌کشی رژیم عراق را تحمل نخواهد کرد و دولت جمهوری اسلامی ایران نیز بیش از این نمی‌تواند در برابر فریادهای ساکنین بی‌دفاع و بی‌گناه شهرهای ایران، سکوت کند.
از همین رو در پاسخ به تهدیدات اخیر عراق در بمباران قریب الوقوع هفت شهر ایران، جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده است که مراکز صنعتی عراق را بمباران خواهد کرد. به دنبال این هشدار، رژیم عراق اعلام کرد که به چهار شهر دیگر، علاوه بر شهرهای قبلی اعلام شده، حمله خواهد کرد. چنین تهدید جانیان بغداد، که فاقد هر گونه اصول اخلاقی و انسانی می‌باشند، دولت جمهوری اسلامی ایران را وادار ساخت که به ساکنین شهرهای بصره، خانقین و مندلی هشدار دهد که این شهرها را برای حفظ جان خود تخلیه کنند، همچنین اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران در چارچوب اصول اسلامی، حملات عراق را پاسخ خواهد داد.
بدیهی است که تحت چنین شرایطی، مسئولیت پیامدهای احتمالی این اقدام خطرناک علیه مردم مظلوم و مسلمان عراق، مستقیما متوجه حکام متجاوز بغداد می‌باشد. طبیعی است در این باره، سازمان‌های بین‌المللی می‌توانند با اقدامات به موقع، مانع این قبیل فجایع رژیم عراق شوند، عدم اقدام لازم نیز باعث سلب مسئولیت نخواهد شد.

سند شماره 167

- شماره سند شورای امنیت: 16332 / S
- 10 فوریه 1984 (21 بهمن 1362)
نامه مورخ 7 فوریه 1984 نمایندگی عراق خطاب به دبیر کل
بنا به اطلاع دولت متبوعم و پیرو نامه‌های قبلی خود و جدیدترین آن که طی سند (16300 / S) مورخ 26 ژانویه 1984 منتشر شد، احتراما به پیوست گزیده‌هایی از اطلاعیه‌های نظامی عراق طی ماه‌های ژانویه و فوریه 1984 درباره گلوله باران مراکز شهری و روستایی به وسیله نیروهای متجاوز ایرانی که موجب خسارت به مراکز مسکونی غیرنظامی و تأسیسات شهری شده، ارسال می‌گردد.
ریاض القیسی - نمایندگی دائمی عراق در سازمان ملل

[ صفحه 41]

پیوست
گزیده‌هایی از اطلاعیه‌های نظامی رسمی عراق در فواصل 1 ژانویه تا 6 فوریه 1984
در 1 ژانویه 1984، توپخانه رژیم ایران شهر مندلی و توابع آن را گلوله باران کرد. این گلوله باران به برخی از مراکز غیرنظامی خسارت وارد ساخت.
در 2 ژانویه، رژیم ایران شهر بصره، شهرستان مندلی و روستاهای مرزی شهر زور و غزانیه و توابع آن را گلوله باران کرد. این گلوله باران منجر به مرگ یک کودک و مجروح شدن 5 غیرنظامی گردید. یک خانه در شهر بصره تخریب شد و خساراتی به تأسیسات غیرنظامی مندلی، شهر زور و غزانیه وارد گشت.
در 3 ژانویه توپخانه رژیم ایران روستاهای شهر زور و بخش شانه‌دری و توابع آن را گلوله باران کرد که منجر به خساراتی به برخی از تأسیسات غیرنظامی شهر شد.
در 5 ژانویه رژیم ایران شهرستان مرزی مندلی و روستای مرزی خرمال را گلوله باران کرد. این گلوله باران به انهدام برخی از تأسیسات نظامی منجر شد.
در 23 ژانویه رژیم ایران شهرستان مندلی و بخش زرباطیه و توابع آن را گلوله باران کرد. این گلوله باران به یک خانه مسکونی خسارت وارد ساخت و به برخی از تأسیسات غیرنظامی و شهر مندلی آسیب رساند.
در 24 ژانویه رژیم ایران شهرستان مندلی، بخش‌های زرباطیه و سید صادق و بخش شانه‌دری و توابع آن را با توپخانه سنگین گلوله باران کرد. این گلوله باران به برخی از تأسیسات غیرنظامی خسارت وارد ساخت.
در 25 ژانویه، رژیم ایران بخش‌های سید صادق، شانه‌دری و شیهابی و توابع آن را گلوله باران کرد. این گلوله باران به برخی از تأسیسات غیرنظامی خسارت وارد ساخت.
در 26 ژانویه، رژیم ایران بخش‌های زرباطیه، خرمال و سید صادق و توابع آن را گلوله باران کرد. این گلوله باران به انهدام یک خانه مسکونی در زرباطیه منجر شد.
در 27 ژانویه، رژیم ایران بخش زرباطیه و توابع آن را گلوله باران کرد. این گلوله باران به برخی از تأسیسات غیرنظامی خسارت وارد ساخت.
در 29 ژانویه، رژیم ایران بخش‌های سید صادق و شانه‌دری و توابع آن را گلوله باران کرد که خساراتی به برخی از تأسیسات غیرنظامی وارد ساخت.
در 30 ژانویه، رژیم ایران شهرستان مندلی و بخش‌های زرباطیه، سید صادق و شانه‌دری و توابع آن را گلوله باران کرد. این گلوله باران به برخی از تأسیسات غیرنظامی خسارت وارد ساخت.
در 1 فوریه، رژیم ایران شهر بصره، شهرستان مندلی و خانقین و بخش زرباطیه و توابع آن را با توپخانه سنگین هدف قرار داد. این گلوله باران به مرگ 2 کودک و یک زن منجر

[ صفحه 42]

شد. 15 غیرنظامی از جمله 5 کودک مجروح شدند و یک خانه مسکونی در بصره تخریب شد. این گلوله باران همچنین به مرگ یک زن و مجروح شدن یک زن دیگر در خانقین منجر شد و به برخی از باغات مندلی و زرباطیه خسارت وارد ساخت.
در 2 فوریه، رژیم ایران بخش‌های خرمال و زرباطیه و توابع آن را با توپخانه سنگین گلوله باران کرد. این گلوله باران به برخی از خانه‌های مسکونی در زرباطیه خسارت وارد ساخت.
در 3 فوریه، رژیم ایران بخش خرمال را با توپخانه سنگین گلوله باران کرد. این گلوله باران به تأسیسات غیرنظامی خسارت وارد ساخت.
در 4 فوریه، رژیم ایران بخش زرباطیه و توابع آن را گلوله باران کرد. این گلوله باران به برخی از اموال غیرنظامی خسارت وارد ساخت.
در 5 فوریه، رژیم ایران شهرستان مندلی و بخش زرباطیه و توابع آن را با توپخانه سنگین هدف قرار داد. این گلوله باران به مجروح شدن یک کودک منجر شد و خساراتی به تأسیسات غیرنظامی وارد ساخت.
در 6 فوریه، رژیم ایران شهرستان مندلی و بخش خرمال و توابع آن را با توپخانه سنگین گلوله باران کرد. این گلوله باران به برخی از تأسیسات غیرنظامی خساراتی وارد ساخت.

سند شماره 168

- شماره سند شورای امنیت: 16335 / S
- 10 فوریه 1984 (21 بهمن 1362)
نامه مورخ 7 فوریه نمایندگی خطاب به دبیر کل
بنا به اطلاع دولت متبوعم، احتراما عطف به نامه‌های 3 و 4 و 5 فوریه 1984 نمایندگی جمهوری اسلامی ایران (S / 16316 , S / 16315 , S/ 16314, S 16310)خطاب به جناب‌عالی، موضع دولت متبوعم را در مورد موضوعاتی که در نامه‌های مذکور اشاره شده، ابراز می‌نمایم. قبلا نیز در نامه‌های 1 و 28 نوامبر 1983 خود (16120 / S و 16186 / S) به آن اشاره شده است.
این نامه‌های ایران دلیل دیگری بر دورویی و تزویر دولت ایران است. آن دولت در اطلاعیه‌های نظامی و اظهارات مقامات خود به تجاوز علیه مرزهای شناخته شده بین‌المللی عراق، مداخله در حاکمیت و اشغال سرزمین ما اعتراف کرده است. همان طور که طی نامه‌های مورخ 4 آگوست، 14 و 28 نوامبر 1983 (اسناد S / 16189, S / 16156, S / 15915)به اطلاع رسانده‌ام، رژیم ایران از تعهدات خود تحت منشور سازمان ملل با پافشاری‌اش در جنگ تجاوزگرانه‌اش علیه عراق، سر باز زده است.

[ صفحه 43]

همچنین در این فرصت مایلم به جناب‌عالی و جامعه بین‌المللی یادآور شوم که نیروهای متجاوز ایران از گلوله باران مراکز شهری و روستایی در خاک عراق دست بر نداشته، به صورتی که مواردی از آن را به اطلاع رسانده‌ام (اسناد S / 16300, S / 16259, S / 16239, S / 16191, S / 16157, S / 15597)به علاوه جامعه بین‌المللی کاملا آگاه است که عراق از زمانی که ایران جنگ تجاوزگرانه‌اش را به کشور ما تحمیل کرد، جهت صلح تلاش نمود. همچنین عراق به تعهدات خویش تحت منشور سازمان ملل و حقوق بین‌المللی پایبند بوده و تاکنون از هیچ تلاشی جهت دفاع از حاکمیت، استقلال و امنیت و نیز جنگ خلقی خویش دریغ نورزیده است.
در اینجا دو اطلاعیه نظامی عراق در تاریخ‌های 2 و 4 فوریه 1984 را ارسال می‌نمایم.
ریاض القیسی - نمایندگی دائمی عراق در سازمان ملل
پیوست 1
اطلاعیه نظامی 2 فوریه 1984 عراق
علی‌رغم هشدارهای مکرر خود به رژیم ایران درباره پیامدهای اقدامات تجاوزگرانه‌اش در گلوله باران شهرهای غیرنظامی، دشمن ایرانی به تجاوزاتش ادامه می‌دهد. دشمن ایرانی در طی 10 روز گذشته چندین باز شهرهای بصره، زبیر، شیهابی، زرباطیه، مندلی، خانقین، سید صادق، خرمال و شانه‌دری را گلوله باران کرده است که باعث وارد شدن خسارت وسیع به تأسیسات غیرنظامی ما، شهادت مردان، زنان و کودکان و مجروح شدن تعداد زیادی گردیده است.
جهت محافظت از مردم و شهرها و حق دفاع از خویش تصمیم گرفته‌ایم به اهداف تعیین شده در مناطق ایران که عبارتند از شهرهای دزفول، شوش، اندیمشک، اهواز، کرمانشاه، ایلام و آبادان حمله نماییم. از مردم این مناطق جهت در امان بودن از اصابت موشک‌ها و بمب‌های جنگنده‌های ما که ممکن است روی غیرنظامیان ایران فرو افتد و برای نجات خود از صدمه دیدن درخواست می‌نماییم شهرهای مذکور را ترک گویند.
پیوست 2
اطلاعیه نظامی 4 فوریه 1984 عراق
در پاسخ به یادداشت آقای میرحسین موسوی نخست وزیر رژیم ایران مبنی بر حمله به کلیه تأسیسات صنعتی عراق در صورت عملی شدن تهدید عراق در حمله به هفت شهر ایران، تصمیم گرفته‌ایم بعد از 8 فوریه 1984 به اهداف تعیین شده نقاط مختلف ایران که در ذیل اشاره می‌گردد، حمله نماییم. این نقاط علاوه بر مکان‌هایی است که در اطلاعیه 2 فوریه 1984 ذکر شد و عبارتند از: بندر[امام]خمینی، مسجد سلیمان، بهبهان و رامهرمز.
از همین رو به شهروندان ایرانی هشدار می‌دهیم که مکان‌های مذکور را جهت حفظ جان خویش ترک نمایند.

[ صفحه 44]


سند شماره 169

- شماره سند شورای امنیت: 16337 / S
- 10 فوریه 1984(21 بهمن 1362)
نامه مورخ 10 فوریه 1984 دبیر کل سازمان ملل خطاب به وزیر امور خارجه عراق
احتراما عطف به نامه سفیر شما «القیسی» مورخ 24 ژانویه 1984 (16289 / S) که در آن گسترش اخیر مناقشه میان جمهوری عراق و جمهوری اسلامی ایران را به اطلاع من رسانده و ادعا کرد که حملات نظامی به مناطق غیرنظامی عراق صورت گرفته است، دولت جمهوری اسلامی ایران نیز ادعاهای مشابهی کرده و از هیئت حقیقت‌یاب درخواست نموده است که از این وضعیت بازدید نماید.
مایلم در ابتدا به عنوان دبیر کل سازمان ملل تأکید نمایم که من عمیقا نگران ادامه تشدید این مناقشات اسفناک که خسارت فزاینده جانی بر جای گذاشته، می‌باشم. از سوی دیگر نمی‌توانم نسبت به گسترش مسائل منازعه به ویژه در زمانی که تهدیدات فزاینده در سطح مخاصمات وجود دارد، بی‌تفاوت باشم.
با توجه به این مسائل، در اجلاس کازابلانکا به آقای عزت ابراهیم الدوری جانشین شورای فرماندهی انقلاب جمهوری عراق تأکید کردم که احساس وظیفه می‌نمایم که هیئتی جهت بازدید از مناطق جنگی به دو کشور اعزام گردد تا کلیه ادعاهای طرفین درگیر مبنی بر حمله به اهداف غیرنظامی را بررسی نماید.
با به روز در آوردن گزارش هیئت اعزامی قبلی حقایق نیز مشخص خواهد شد که قبلا نیز با موافقت دولت شما اعزام شده بود. همچنین درباره موارد نگران کننده که از سوی دولت شما ابراز شد، پیشنهاد می‌کنم که هیئتی به سرپرستی یکی از دستیاران عالی رتبه من جهت مشخص کردن مواضع رسمی دو کشور در ارتباط با سایر موارد مربوط به مناقشه نیز اعزام شود. این امر به نقش سازمان ملل جهت حفظ صلح و امنیت بین‌المللی و اتخاذ اقدامات مؤثر جهت متوقف ساختن اقدامات تجاوزکارانه کمک خواهد نمود. درباره مواضع دو کشور در مورد قطعنامه‌های شورای امنیت تأکید می‌نمایم که تنها از طریق مذاکره مستقیم با دولت‌ها است که دبیر کل می‌تواند به هر تلاشی که در این زمینه صورت می‌گیرد، امیدوار باشد. یک بار دیگر با تفاهمی که میان طرفین در این باره صورت می‌گیرد، هیئت می‌تواند در آینده نزدیک به منطقه اعزام شود.
این نامه در واقع حاکی از نگرش عمیق من نسبت به کلیه پیامدهای تأسف‌انگیز این منازعه اسفبار می‌باشد. در اجلاس کازابلانکا و نیز در مذاکرات مکرر با نمایندگی دائمی شما

[ صفحه 45]

از هیچ کوششی دریغ ننمودم که در این باره کمک نمایم. بنابراین امیدوارم که دولت شما به این پیشنهاد واکنش مثبت نشان داده و اینجانب نیز تلاش‌های خود را در پاسخ به نگرانی‌های جناب‌عالی از سر گیرم.
نامه‌ای به همین مضمون نیز برای وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران ارسال نمودم.
خاویر پرز دکوئیار

سند شماره 170

- شماره سند شورای امنیت: 16338 / S
- 10 فوریه 1984(21 بهمن 1362)
نامه مورخ 10 فوریه 1984 دبیر کل خطاب به وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران
احتراما با توجه به پیام مورخ 4 فوریه 1984 شما (سند 16314 / S) به اطلاع می‌رسانم با گسترش اخیر مناقشه میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عراق و تکرار درخواست دولت شما جهت اعزام هیئت حقیقت‌یاب برای تحقیق درباره ادعاهای مربوط به حملات نظامی به مناطق غیر نظامی، مایلم در ابتدا به عنوان دبیر کل سازمان ملل تأکید نمایم که عمیقا نگران ادامه تشدید این درگیری اسفناک که خسارت زیاد جانی بر جای گذاشته، می‌باشم. از سوی دیگر نسبت به گسترش مناقشه به ویژه در زمانی که تهدیدات فزاینده‌ای در سطح مخاصمات وجود دارد، نمی‌توانم بی‌تفاوت باشم.
با توجه به این موارد که دائما به رجائی خراسانی سفیر کشور شما تأکید کرده‌ام، آمادگی خود را جهت اعزام هیئتی برای بازدید از مناطق جنگی در دو کشور اعلام داشته‌ام تا کلیه ادعاهای طرفین درگیر مبنی بر حمله به اهداف غیرنظامی را بررسی نماید.
یک بار دیگر با تفاهمی که میان طرفین در این زمینه صورت می‌گیرد، هیئت می‌تواند در کوتاه‌ترین زمان به منطقه اعزام شود، تا گزارش جدیدی بنا به درخواست شما تهیه نماید و حقایق در مورد هدف قرار گرفتن مناطق غیرنظامی مشخص شود. همچنین پیشنهاد کردم که این هیئت را یکی از دستیاران عالی رتبه خویش سرپرستی نماید تا مواضع رسمی طرفین درباره موضوعات مربوط به منازعه را مشخص نماید. همان طور که شخص جناب‌عالی خاطرنشان ساختید یکی از اهداف اصلی سازمان ملل حفظ صلح و ثبات بین‌المللی و اتخاذ اقدامات مؤثر جهت متوقف ساختن اقدامات تجاوزگرانه می‌باشد، لذا با توجه به مواضع طرفین درباره قطعنامه‌های شورای امنیت، تنها از طریق گفت و گوهای مستقیم با دولت‌هاست که دبیر کل می‌تواند به هر گونه تلاشی که در این زمینه صورت گیرد امیدوار باشد.

[ صفحه 46]

این نامه حاکی از نگرانی عمیق اینجانب نسبت به کلیه پیامدهای تأسف‌انگیز این منازعه اسفناک است. در اجلاس مورخ 30 سپتامبر 1983 و نیز مذاکرات مکرر خود با نمایندگی دائمی شما اعلام نمودم که از هیچ تلاشی جهت کمک دریغ نمی‌ورزم. بنابراین صادقانه امیدوارم که دولت شما به این پیشنهاد واکنش نشان داده تا اقدامات خود را در پاسخ به نگرانی‌های شما از سر گیرم.
نامه‌ای با همین مضمون برای وزیر خارجه جمهوری عراق ارسال نمودم.
خاویر پرز دکوئیار

سند شماره 171

- شماره سند شورای امنیت: 16340 / S
- 14 فوریه 1984 (25 بهمن 1362)
نامه مورخ 14 فوریه 1984 نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل خطاب به دبیر کل
با احترام، متن پیام آقای دکتر ولایتی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران خطاب به دبیر کل ارسال می‌گردد.
سعید رجائی خراسانی - سفیر نمایندگی دائمی
پیوست
پیام وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران خطاب به دبیر کل
احتراما توجه جناب‌عالی را جلب می‌نمایم که نمایندگی دائمی دولت متبوعم در سازمان ملل به طور منظم ملاقات‌های سازنده‌ای را با جناب‌عالی داشته است، از جمله ملاقات دوشنبه 6 فوریه 1984 که جناب‌عالی همان پیشنهادی را که قبلا در نامه مورخ 10 فوریه 1984 خود (16338 / S) اعلام داشته‌اید مطرح ساختید. می‌دانم که آقای رجائی خراسانی سفیر نمایندگی ما نیز مواضع دولت متبوعم را درباره پیشنهاد جناب‌عالی، به شما انتقال داده است. به هر حال با توجه به نامه مورخ 10 فوریه 1984 جناب‌عالی (16338 / S) که در آن به درخواست ما پاسخ مثبت داده‌اید و طی بیش از شش ماه گذشته، مکررا آن را مطرح نموده‌ایم، مایلم فرصت را غنیمت شمرده و بر ملاحظه خاص جناب‌عالی تأکید نمایم که نشان دهنده استدلال‌های ماست که چرا دولت متبوعم اهمیت زیادی بر نقش هیئت حقیقت‌یاب جناب‌عالی قائل است.

[ صفحه 47]

پس از انتشار گزارش هیئت جناب‌عالی (15834 / S)، متجاوزان عراقی به حملات موشکی و هوایی وحشیانه و بدون وقفه خود علیه غیرنظامیان ما همچنان ادامه داده‌اند که موارد بی‌شماری از آن به دفتر جناب‌عالی در این سازمان بین‌المللی گزارش شده است. به عبارت دیگر، انتشار گزارش هیئت جناب عالی و نامه‌های شما بر تصمیمات حکام بغداد جهت عدم حمله به مناطق مسکونی ایران، تأثیری نداشته است. این رژیم به حملات مداوم خود علیه غیرنظامیان بی‌گناه که نقض حقوق بین‌المللی بشردوستانه است، ادامه می‌دهد.
ترکیب شورای امنیت و نقش اعضای مشخصی در آن به خوبی برای جناب‌عالی و جامعه بین‌المللی شناخته شده است. همان منابع با نقض آشکار قطعنامه‌های خویش، مستقیما یا از طریق دلالان خود، تسلیحات و جنگ افزارهای پیشرفته نظامی را در اختیار رژیم بغداد می‌گذارند و به صدام حسین کمک مالی می‌نمایند. همچنین فضایی را در شورای امنیت سازمان ملل فراهم می‌سازند که این شورا نه تنها چشمان خود را روی کلیه جنایات عراق می‌بندد، بلکه با تصویب قطعنامه 540(1983) به حکام عراق پاداش می‌دهد. جناب‌عالی به خوبی می‌دانید که چگونه این قطعنامه و قطعنامه‌های قبل از آن تهیه شد. در چنین شرایطی است که حکام عراق تشویق می‌شوند که راه‌های جدیدی را جهت تداوم جنایات خویش بگشایند و به استفاده از تسلیحات شیمیایی متوسل شوند.
ارزیابی هدفدار وضعیت در این سازمان بین‌المللی، نتایجی را برای ما به همراه خواهد داشت که با انتشار حقایق و اطلاعات معتبر درباره مناقشه، به تدریج ماهیت واقعی دشمن متجاوز را بر ملا خواهد ساخت و چهره زشت حامیان منطقه‌ای و جهانی و نیات شیطانی ماورای آن را جهت تشدید و ادامه جنگ تجاوزگرانه تحمیلی به ملتی که تنها تقصیر آن انقلاب اسلامی و اعتقاد به احکام الهی اسلام و عدم پیروی از شرق یا غرب می‌باشد، نشان خواهد داد.
همچنین معتقدیم که این روش ماهیت سازمان‌های بین‌المللی را نسبت به ملت‌های مظلوم آشکار می‌سازد که چگونه آنها با مناقشات بین‌المللی برخورد می‌نمایند.
ما هیچ قطعنامه امپریالیستی و هیچ امتیاز میانجی‌گری یا مذاکره را نمی‌پذیریم و اعتقاد داریم که می‌بایست با موضوع برخورد عادلانه صورت گیرد و هرگز به کمتر از آن رضایت نمی‌دهیم. بنابراین، معتقدیم که انتشار واقعیات جنگ به این سازمان بین‌المللی کمک خواهد کرد که بدون توجه به ملاحظات سیاسی، مواضع عادلانه و شرافتمندانه‌ای را درباره مناقشه ایران - عراق و سایر مناقشات بین‌المللی اتخاذ کند. با توجه به این حقیقت، از دبیر کل سازمان ملل درخواست می‌نمایم که دستور تهیه گزارش واقعی سه ماهه، درباره کلیه مناقشات بین‌المللی را صادر کند و طرف‌های درگیر را ملزم سازد که جهت تهیه چنین گزارش‌هایی، همکاری کامل بنمایند.

[ صفحه 48]

گزارش‌های منصفانه هر سازمان بین‌المللی و نیز هیئت حقیقت‌یاب جناب‌عالی، که با کمال تأسف در حالا حاضر تنها ارگانی است که در مورد جنگ گزارش تهیه می‌کند، تنها کانال ارتباطی با جامعه بین‌المللی است. از آن هم انتظار داریم که گزارش خود را در اسرع وقت ممکن ارائه دهد. لازم نیست متذکر بشویم که چرا هیئت حقیقت‌یاب جناب‌عالی با توجه به نقش حساس و مهمی که دارا می‌باشد، انواع فشارها را از منابع مختلف متحمل می‌شود و احتمالا به دبیرخانه سازمان ملل و شخص دبیر کل تحمیل می‌نمایند. بنابراین، درک می‌کنیم که چرا درخواست‌های مکرر ما تاکنون هنوز، بی‌پاسخ مانده است.
به علاوه، از جناب‌عالی درخواست می‌نماییم که هیئت مواضع دو دولت را درباره مناقشه مشخص سازد. موضع دولت متبوعم کاملا روشن است و تشکر می‌نمایم اگر بتوانیم برای گروهی که جناب‌عالی تعیین کرده‌اید، مجددا تبیین نماییم.
در پایان، مایلم تشکر عمیق خود را جهت اعزام هیئت، برای بررسی مدارک و شواهد به جای مانده از کاربرد سلاح‌های شیمیایی به وسیله ارتش عراق، ابراز نمایم.
علی اکبر ولایتی - وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران

سند شماره 172

- شماره سند شورای امنیت: 16342 / S
- 15 فوریه 1984 (26 بهمن 1362)
نامه مورخ 13 فوریه 1984 نمایندگی عراق خطاب به دبیر کل
احتراما به پیوست متن نامه آقای طارق عزیز معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه جمهوری عراق در پاسخ به نامه مورخ 10 فوریه 1984 (16337 / S) جناب‌عالی، ارسال می‌گردد.
ریاض القیسی - نمایندگی دائمی عراق در سازمان ملل
نامه وزیر امور خارجه عراق خطاب به دبیر کل
احتراما عطف به نامه مورخ 10 فوریه 1984 جناب‌عالی، فرصت را غنیمت شمرده و مطالب ذیل را به اطلاع می‌رسانم.
عراق در گذشته از هر گونه ابتکار دبیر کل به منظور دست‌یابی به حل و فصل صلح‌جویانه مناقشه از طریق اجرای قطعنامه‌های شورای امنیت، استقبال نموده و به این روش خود ادامه داده است، همچنین نسبت به مسئولیت مهم این سازمان در حفظ صلح و امنیت بین‌المللی واقف بوده و به تعهدات خود نیز پایبند می‌باشد.

[ صفحه 49]

همان طور که جناب‌عالی به خوبی مطلعید، عراق کلیه قطعنامه‌های شورای امنیت را پذیرفته و خواستار پایان مناقشه و حل و فصل صلح‌جویانه آن می‌باشد. عراق همچنین موافقت کرد که سازمان ملل جهت بررسی مسئله حمله به اهداف غیرنظامی در جنگ، هیئتی را اعزام نماید. آن هیئت در گزارش (سند 15834 / S مورخ 20 ژوئن 1983) خود تأیید کرد که خساراتی به طرفین وارد شده است، در صورتی که حتی پس از اینکه گزارش هیئت منتشر شد طرف ایرانی بر حمله به اهداف غیرنظامی در عراق اصرار داشته است و حملات خود را به این قبیل اهداف به طور روزانه ادامه داده که مؤید آن است طرف ایرانی بر عزم راسخ خود جهت نقض اصول بشردوستانه اصرار دارد که لازم است هیئتی اعزام گردد تا شاید این کشور به تعهداتش جهت توقف حملات خود به اهداف غیرنظامی در آینده عمل نماید.
درباره موضوع به روز نمودن اطلاعات، این واقعیت وجود دارد که هیچ برتری خاصی نسبت به سایر واقعیت‌ها و یا اهمیت بیشتر دادن به آن، از واقعیت پافشاری طرف ایرانی جهت ادامه و تشدید جنگ، در بیش از 40 ماه گذشته نخواهد داشت و مسلما تشدید کردن جنگ موجب تراژدی‌ها، زیان‌ها و خطرات می‌گردد. در این باره لازم است به اطلاعیه‌هایی که از طرف ایران منتشر شده و برای جناب‌عالی طی هفته‌های گذشته ارسال شده است اشاره کنم. در آن اطلاعیه‌ها مقامات مسئول ایرانی آشکارا و صریح نیات خود را جهت آغاز حملات مهم خود اعلام داشته‌اند که به طور قطع علیه شهرهای ما می‌باشد.
همچنین مایلم متذکر شوم که اعزام هیئت مذکور در پاسخ به درخواست ایران با امیدواری‌های دبیر کل نیز همراه بوده که ایران با شورای امنیت جهت یافتن راه حل صلح‌جویانه برای مناقشه، گفت و گو نماید در حالی که طرف ایرانی با این نگرش اقدام نکرده و تلاش دارد از این موضوع کاملا جهت اهداف تبلیغاتی واهی‌اش بهره‌برداری نماید. طرف ایرانی بر پافشاری خود جهت ادامه جنگ و نادیده انگاشتن شورای امنیت سازمان ملل ادامه داده که نشان دهنده آن است که هیچ منافعی را جهت مورد بحث قرار دادن مناقشه به منظور دست یابی به راه حلی صلح‌جویانه، در نظر نمی‌گیرد.
اقدامات ایران به وضوح ثابت می‌کند که به اصطلاح همکاری این کشور با دبیر کل جهت موارد خاص بوده و به قطعنامه‌های شورای امنیت توجهی ندارد. این موضوع نه تنها در مورد مناقشه ایران و عراق بسیار حائز اهمیت است بلکه با توجه به اهداف و اقتدار سازمان ملل برای آینده آن نیز مهم می‌باشد.
فرصت را غنیمت شمرده و موضوع رفتار غیر انسانی را که با اسیران عراقی جنگ صورت می‌گیرد، متذکر می‌شوم و درخواستی را که قبلا به جناب‌عالی در مورد تأثیری که هیئت اعزامی در این مهم داشته، یادآور می‌شوم که بسیار برای ایران و عراق حائز اهمیت خواهد بود.

[ صفحه 50]

همچنین به جناب‌عالی یادآور می‌شوم، در جلسه 29 سپتامبر 1983 که آقای پالمه نیز حضور داشت از جناب‌عالی نامه‌ای مشتمل بر هفت بند در مورد مناقشه دریافت نمودم به این منظور که جناب‌عالی تصمیم دارید آن موارد را با طرفین به عنوان مبنای تلاش جدید خود برای یافتن راه حلی برای مناقشه، مورد بحث قرار دهید. در 4 اکتبر با جناب‌عالی در مورد توافق خود جهت بحث درباره پیشنهادتان مکاتبه کردیم. در 31 اکتبر، شورای امنیت قطعنامه 540 خود را تصویب کرد که عراق آن را پذیرفت ولی ایران آن را رد کرد. ما و همه جهان انتظار داریم که دبیر کل ابتکار خود را براساس پیشنهاد مذکور و مفاد قطعنامه جدید شورا در دست گیرد. عراق هر ابتکاری را که تاکنون در چارچوب مناقشه مطرح گردیده، رد نکرده و همواره حمایت کرده و از این ابتکار هم استقبال می‌کند. همان طور که برای جناب‌عالی و برای آقای پالمه به دفعات ثابت شده است.
اما عراق هر گونه ابتکاری را که طرف ایرانی مثبت فرض نماید، مثبت تلقی نمی‌کند زیرا تنها بر یک جنبه از مناقشه متمرکز شده و انتظار نمی‌رود که جمیع موارد را در برگیرد و دبیر کل نیز مطالبی را منتشر نساخته که این موضوع را تصحیح کند تا چشم‌انداز درستی را نشان دهد. پافشاری رژیم ایران در رد حملات خود به اهداف غیرنظامی عراق، این باور را در ما تقویت می‌کند که این نگرش وجود خواهد داشت که توسط طرف دیگر جهت مورد بحث قرار دادن موضوع، تصمیمات لازم اتخاذ شده در حالی که ما قویا ابتکارات جناب‌عالی را تشویق کرده و هیچ ابتکاری را قبل از اینکه طرف ایرانی تضمین‌های جدی در مورد تمایلاتش برای بحث درباره طرح هفت ماده‌ای و کلیه مسائل مربوط به مناقشه به طور کامل ندهد، نمی‌توانیم مورد بحث قرار دهیم.
و تاکنون ما بیشترین توجه را به موضوع حملات علیه اهداف غیرنظامی داشته‌ایم. دولت متبوعم از ژوئن 1983 پیشنهاد کرد که توافق ویژه‌ای به منظور اجتناب از حمله به اهداف غیرنظامی در ایران و عراق تحت نظارت سازمان ملل صورت گیرد، همچنین قویا از قطعنامه 540 که شامل مفادی درباره این موضوع و نیز موارد کم اهمیت دیگری نیز بود، استقبال نمودیم. امیدواریم که تلاش‌های بین‌المللی به ویژه اقدامات دبیر کل درباره موضوع اجرای کلیه مفاد این قطعنامه و تهدیدات مداومی که طرف ایرانی علیه اهداف غیرنظامی و تأسیسات اقتصادی ما صورت می‌دهد، متمرکز شود. لازم به ذکر است موجودیت ما به عنوان کشوری مستقل برای همگان روشن بوده و هیچ دلیلی بهتر از این حقیقت وجود ندارد که عراق به عنوان یک کشور صادر کننده نفت، از حق خود جهت صادرات نفت از بنادر جنوبی خویش به دلیل حملات ایران علیه تأسیسات نفتی‌اش و تهدیدات ایران علیه آن که تا امروز ادامه داشته، محروم بوده است. این اقدامات به معنای وارد ساختن خسارت به عراق با کلیه ابزارهای موجود تلقی می‌شود.

[ صفحه 51]

طبیعی است که عراق قربانی تجاوز بوده و می‌باید با استفاده از کلیه ابزارهای لازم جهت دفاع از امنیت و منابع حیاتی خود و نیز موجودیت خویش دفاع کند، ما همچنین بر نیاز فوری به ابتکار جناب‌عالی تأکید می‌نماییم که چنین ابتکاری به طور روشن و به منظور مباحثات جامع در کلیه موارد مناقشه و نیز حل و فصل صلح‌جویانه آن براساس قطعنامه‌های شورای امنیت صورت می‌گیرد و اجرای آن نیز به عهده جناب‌عالی است. از همین رو تأکید می‌کنیم که آماده‌ایم توافقی را با طرف ایرانی تحت نظارت سازمان ملل برای اجتناب از حمله به اهداف غیرنظامی، امضا نماییم.
طارق عزیز - وزیر امور خارجه جمهوری عراق

سند شماره 173

- شماره سند شورای امنیت: 16344 / S
- 16 فوریه 1984 (27 بهمن 1362)
نامه مورخ 13 فوریه 1984 نمایندگی عراق خطاب به دبیر کل
بنا به اطلاع دولت متبوعم، احتراما به پیوست متن بیانیه مورخ 12 فوریه 1984 سخنگوی نظامی عراق درباره جنایات جدیدی که رژیم ایران در گلوله باران شهرهای عراق و شهرستان‌های آن مرتکب شده، ارسال می‌گردد.
ریاض م. س. القیسی - نمایندگی دائمی جمهوری عراق در سازمان ملل
پیوست
اطلاعیه نظامی عراق مورخ 12 فوریه 1984
دشمن جنایتکار، امروز صبح جنایات جدیدی را در گلوله باران شهر بصره و شهرستان‌های مندلی و خانقین علی‌رغم هشدارهای مکرر ما مرتکب شد. ما چنین اقدامی را بی‌پاسخ نخواهیم گذاشت و براساس سیاست اعلام شده ما، مقابله به مثل، روشی جهت بازداشتن از این قبیل تجاوزات است. ما از ابزارهای بازدارندگی موجود جهت مقابله با تجاوزات جنایتکارانه استفاده نموده و حق پاسخ متقابل را برای خود محفوظ نگه می‌داریم. دشمن رسوا و متحد صهیونیست باید بداند، مادامی که از سیاست تجاوزگرانه‌اش دست بر ندارد و تجاوزاتش را علیه عراق متوقف نسازد، عراق به کمک خداوند او را تعقیب خواهد کرد و در ورطه هلاکت قرار خواهد داد. همچنین از مردم ایران درخواست می‌شود به حکام خود فشار وارد سازند و به توافق درباره عدم تجاوز به شهرها و شهرستان‌ها، رضایت دهند. در غیر این صورت این سیاست دولت[...]آفت بزرگی را برایتان به همراه خواهد آورد.

[ صفحه 52]


سند شماره 174

- شماره سند مجمع عمومی: 787 / 37 / A
- شماره سند شورای امنیت: 16345 / S
- 16 فوریه 1984 (27 بهمن 1362)
نامه مورخ 14 فوریه 1984 نمایندگی دائمی عراق در سازمان ملل خطاب به دبیر کل
بنا به اطلاع دولت متبوعم، احتراما به پیوست متن اطلاعیه نظامی رسمی عراق مورخ 13 فوریه 1984 ارسال می‌گردد.
ریاض. م. س. القیسی - نمایندگی دائمی جمهوری عراق
پیوست
امروز صبح، دشمن[...]ایرانی شهر بصره و شهرستان‌های مندلی، خانقین و خرمال را گلوله باران کرد که به خسارات جانی و مالی منجر گردید و تعدادی از مردم مجروح شدند و به اموال آنها خسارت وارد گشت. پافشاری رژیم[...]ایران در گلوله باران شهرها و شهرستان‌های غیرنظامی ما، مؤید میزان[...]گروه حاکم[...]تهران می‌باشد. جهت بازداشتن رژیم[...]ایران و در پاسخ به اعمال ددمنشانه آن، به اهداف تعیین شده در عمق خاک ایران به شدت حمله خواهیم کرد.
13 فوریه 1984

سند شماره 175

- شماره سند شورای امنیت: 16346 / S
- 17 فوریه 1984 (28 بهمن 1362)
نامه مورخ 16 فوریه 1984 نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل خطاب به دبیر کل
بنا به اطلاع دولت متبوعم به اطلاع می‌رسانم که در تاریخ 11 فوریه 1984 یک بار دیگر رژیم عراق با دو حمله‌ی موشکی شهر دزفول را هدف قرار داد که نخستین حمله در ساعت 4:32 به وقت محلی، وقتی که مردم در حال استراحت بودند اتفاق افتاد که در نتیجه این حمله تعدادی از غیرنظامیان شهید و 70 نفر مجروح شدند. دومین حمله موشکی در ساعت 11:05 به وقت محلی صورت گرفت که بر اثر آن تعدادی از غیرنظامیان شهید و حدود 20 نفر مجروح شدند. در این دو حمله از 5 موشک دوربرد استفاده شد که متأسفانه بیمارستان افشار دزفول - که در آن

[ صفحه 53]

تعدادی از مجروحان غیرنظامی حملات قبلی بستری بودند - نیز مورد اصابت قرار گرفت و 180 خانه، 50 مغازه و یک بانک تخریب شد و تعدادی اتومبیل نیز از بین رفت.
در تاریخ دوشنبه 13 فوریه 1984، نیروهای ددمنش صدام، پیرانشهر را با استفاده از بمب‌های شیمیایی گلوله باران کردند که باعث ناراحتی‌های چشمی شدید و تهوع تعدادی از مردم گردید.
در اوایل صبح سه‌شنبه 14 فوریه 1984، رژیم وحشی عراق با دو موشک شهر اندیمشک و نیز با دو موشک شهر مسجد سلیمان و با یک موشک شهر بهبهان را هدف قرار داد که اغلب تلفات آن زنان و کودکان بی‌گناه بوده که بر اثر این حملات در حدود 30 نفر شهید و 70 نفر مجروح شدند.
همچنین در تاریخ 14 فوریه 1984 در فواصل ساعت 30: 10 تا 00: 12 به وقت محلی تعدادی از هواپیماهای عراق، بی‌رحمانه 80 نقطه مسکونی در سه شهر مختلف را بمباران کردند:
شهر ایلام که مورد حمله قرار گرفت، 35 شهید و 300 مجروح بر جای گذاشت.
شهر گیلان غرب نیز مورد حمله هوایی قرار گرفت و تعدادی شهید و 250 نفر مجروح شدند.
سومین حمله موشکی و هوایی به شهر اسلام آباد غرب بود که 30 شهید و 100 تن مجروح شدند. هنوز تجسس در مناطق بمباران شده ادامه داشته و احتمالا تلفات بیشتر خواهد بود.
دولت و مردم جمهوری اسلامی ایران پس از 40 ماه جنگ تحمیلی و ارسال گزارش موارد مهم نقض حقوق بین‌المللی بشردوستانه به دست حکام بغداد، به جامعه بین‌المللی، انتظار دارد که جامعه بین‌المللی به این جنایات واکنش نشان دهد. ما عمیقا متأسفیم که بی‌تفاوتی شورای امنیت سازمان ملل ما را وادار می‌کند برای نجات مردم بی‌گناه خود به اقدامات تلافی‌جویانه متوسل شویم.
اگرچه این اقدامات در چارچوب مقررات اسلامی و با کلیه احتیاطات صورت می‌گیرد، اما هنوز ترجیح می‌دهیم وادار نشویم به سوی برادرانمان که صدام حسین از آنها به عنوان سپر استفاده می‌کند، آتش بگشاییم.
بنابراین مسئولیت جامعه بین‌المللی را یادآور می‌شویم که نسبت به خسارات جانی و مالی دو ملت مسلمان ایران و عراق بی‌تفاوت نباشد.

سند شماره 176

- شماره سند مجمع عمومی: 788 / 38 / A
- شماره سند شورای امنیت: 16348 / S
- 17 فوریه 1984 (28 بهمن 1362)
نامه مورخ 16 فوریه 1984 نمایندگی دائمی عراق در سازمان ملل خطاب به دبیر کل

[ صفحه 54]

بنا به اطلاع دولت متبوعم، احتراما به پیوست متن اطلاعیه رسمی نظامی عراق طی 7 و 11 فوریه 1984 درباره اصرار رژیم ایران در گلوله باران مناطق مسکونی در خاک عراق با توپخانه سنگین، ارسال می‌گردد.
ریاض م. س. القیسی - نمایندگی دائمی جمهوری عراق
پیوست
اطلاعیه رسمی نظامی عراق در فواصل 7 تا 11 فوریه 1984
در 7 فوریه 1984، رژیم ایران شهرستان‌های مندلی، زرباطیه، سید صادق و شانه‌دری را گلوله باران کرد. گلوله باران دشمن به مرگ یک غیرنظامی منجر شد و یک زن و یک کودک مجروح گردیده و به تعدادی از خانه‌های مسکونی خسارت وارد گشت.
در صبح 8 فوریه 1984، رژیم ایران شهر زرباطیه و اطراف آن را با توپخانه سنگین گلوله باران کرد. این گلوله باران دشمن به تعدادی از باغ‌های میوه و تأسیسات غیرنظامی شهر خسارت وارد ساخت و دو خانه مسکونی را در مندلی تخریب کرد.
در 10 فوریه 1984، رژیم ایران شهرهای مندلی و زرباطیه و اطراف آن را گلوله باران کرد. گلوله باران دشمن خساراتی به تعدادی از خانه‌های مسکونی در زرباطیه وارد ساخت.
در 11 فوریه 1984، رژیم ایران شهر بصره و شهرستان مندلی و نواحی آن و شهرستان‌های زرباطیه، خرمال و شعیبیه را گلوله باران کرد. گلوله باران دشمن به انهدام دو خانه مسکونی منجر شد و به دو خودروی غیرنظامی و تعدادی از تأسیسات غیرنظامی شعیبیه خسارت وارد ساخت.

سند شماره 177

- شماره سند مجمع عمومی: 789 / 38 / A
- شماره سند شورای امنیت: 16349 / S
- 17 فوریه 1984 (28 بهمن 1362)
نامه مورخ 16 فوریه 1984 نمایندگی عراق خطاب به دبیر کل
بنا به اطلاع دولت متبوعم، احتراما به پیوست اطلاعیه نظامی رسمی عراق درباره عبور هواپیماهای نظامی رژیم ایران از مرزهای بین‌المللی عراق و حملاتشان به مناطق مسکونی استان‌های دیاله، میسان و واسط که باعث کشته شدن و مجروح شدن بسیاری از مردم شده، ارسال می‌دارم.
ریاض م. س. القیسی - نماینده دائمی جمهوری عراق در سازمان ملل

[ صفحه 55]

پیوست
اطلاعیه نظامی رسمی عراق مورخ 15 فوریه 1984
بنام خداوند بخشنده مهربان
در ساعت 14: 7 قبل از ظهر امروز، دو هواپیمای جنگنده دشمن ایرانی با عبور از مرزهای بین‌المللی ما به استان دیاله و نواحی مسکونی شهرستان بعقوبه حمله نمودند، اما نیروهای پدافند قدرتمند ما آنها را وادار به فرار ساختند. این تهاجم دشمن باعث مرگ 3 شهروند غیرنظامی گردید و 18 نفر مجروح شدند.
بنا به اطلاعیه شماره 1373 فرماندهی کل نیروهای مسلح مورخ 15 فوریه در ساعت 16: 2 بعدازظهر دو هواپیمای جنگنده دشمن ایرانی نواحی مسکونی استان میسان و دو هواپیما نیز استان واسط را مورد حمله قرار دادند.
نیروهای پدافند قدرتمند ما با مقاومت خود آنها را وادار به فرار ساختند. این حملات دشمن به مرگ 14 شهروند غیرنظامی و مجروح شدن 31 نفر از جمله تعدادی زن و کودک منجر گردید.

سند شماره 178

- شماره سند مجمع عمومی: 790 / 38 / A
- شماره سند شورای امنیت: 16350 / S
- 17 فوریه 1984 (28 بهمن 1362)
نامه مورخ 16 فوریه 1984 نمایندگی دائمی عراق در سازمان ملل خطاب به دبیر کل
بنا به اطلاع دولت متبوعم، احتراما به پیوست متن اطلاعیه نظامی رسمی مورخ 14 فوریه 1984 عراق، ارسال می‌گردد.
ریاض م. س. القیسی - نمایندگی دائمی جمهوری عراق
پیوست
اطلاعیه نظامی عراق مورخ 14 فوریه 1984
دیروز و امروز صبح، دشمن جنایتکار ایرانی به گلوله باران شهر بصره و شهرستان‌های خانقین، مندلی، خرمال، زرباطیه و طویله علی‌رغم هشدارهای مکرر ما ادامه داد و خسارات مالی و جانی به شرح ذیل بر جای گذاشت:
الف) بصره: 14 کشته، 52 مجروح، تخریب 10 خانه مسکونی، خسارت 14 خودروی نظامی و نیز به تعدادی از تأسیسات غیرنظامی خسارت وارد گشت.

[ صفحه 56]

ب) خانقین: 6 کشته، 14 مجروح، تخریب 6 خانه مسکونی و به تعدادی باغ میوه و تأسیسات غیرنظامی خسارت وارد گشت.
ج) مندلی: یک کشته، یک مجروح، تخریب سه خانه مسکونی و یک کودکستان و به دو خودروی غیرنظامی آسیب وارد گشت و خسارات مالی بر جای گذاشت.
د) طویله: به 15 خانه مسکونی و یک مدرسه خسارت وارد گشت.
ه) خرمال: انهدام سه خانه مسکونی و خسارت به مسجد شهر.
و) زرباطیه: خسارت به اموال و تأسیسات غیرنظامی.
در پاسخ به اقدامات جنایتکارانه[...]رژیم ایران در ادامه حملات به شهرهای غیرنظامی ما و ساکنین غیرنظامی، در نتیجه، شب گذشته و اوایل صبح با کمک خداوند متعال و با استفاده از راکت و نیروی هوایی قدرتمند خود حملاتی علیه اهداف مشخص در شهرهای اندیمشک، گیلان غرب، سرپل ذهاب و ایلام ایران صورت گرفت.

سند شماره 179

- شماره سند شورای امنیت: 16352 / S
- 17 فوریه 1984 (28 بهمن 1362)
نامه مورخ 17 فوریه 1984 سفیر نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران خطاب به دبیر کل
احتراما پیام آقای دکتر علی اکبر ولایتی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران مورخ 16 فوریه 1984 خطاب به جناب‌عالی را به پیوست ارسال می‌دارم.
سعید رجائی خراسانی - سفیر نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی در سازمان ملل
پیوست
نامه مورخ 16 فوریه 1984 وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران خطاب به دبیر کل
عطف به نامه مورخ 14 فوریه 1984(سند16340 / S) خود، احتراما به اطلاع جناب‌عالی می‌رسانم که حملات وحشیانه اخیر متجاوزان عراقی علیه غیرنظامیان بی‌گناه با بی‌تفاوتی و سنگدلی مجامع بین‌المللی نسبت به ادامه نقض حقوق بشردوستانه بین‌المللی توسط حکام بغداد که بسیاری از موارد آن به این سازمان بین‌المللی گزارش شده، ادامه داشته، لذا برای جمهوری اسلامی ایران هیچ انتخابی جز تکیه بر توانایی‌های خویش باقی نمی‌گذارد.

[ صفحه 57]

نیروهای ما تصمیم گرفته‌اند در برابر ماجراجویی‌های دیوانه‌وار صدام حسین، طبق تعالیم خداوند متعال جهت نجات مردم خویش از حملات موشکی و بمباران‌های هوایی گستاخانه و لجام گسیخته صدام، مقابله به مثل نمایند.
از همین رو براساس موضوعات جدید فوق، متأسفانه قادر نخواهیم بود هیچ گونه مذاکرات سیاسی با اعضای هیئت حقیقت‌یاب جناب‌عالی انجام دهیم، بنابراین از شما درخواست می‌نماییم موضوع سیاسی دستور خود را مستثنی سازید. در هر حال ما از هیئت حقیقت‌یاب جناب‌عالی که طی شش ماهه گذشته جهت تهیه گزارش و بررسی مدارک استفاده از ارتش عراق از سلاح‌های شیمیایی درخواست نموده‌ایم و نیز از دستور ویژه شما در این باره تشکر می‌نماییم.
دکتر علی اکبر ولایتی - وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران

سند شماره 180

- شماره سند شورای امنیت: 16354 / S
- 19 فوریه 1984 (30 بهمن 1362)
نامه مورخ 18 فوریه 1984 نمایندگی دائمی عراق در سازمان ملل خطاب به دبیر کل
بازگشت به نامه مورخ 13 فوریه 1984 خود، احتراما متن نامه آقای طارق عزیز معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه جمهوری عراق را در پاسخ به نامه جناب‌عالی به تاریخ 17 فوریه 1984 ارسال می‌دارم.
ریاض م. س. القیسی - نمایندگی دائمی عراق در سازمان ملل
پیوست
نامه مورخ 18 فوریه 1984 وزیر امور خارجه عراق خطاب به دبیر کل
احتراما از نامه مورخ 17 فوریه 1984 جناب‌عالی تشکر می‌نمایم. در این نامه هیئتی را پیشنهاد نمودید که به دو کشور ایران و عراق اعزام شود تا مذاکراتی را در دو کشور انجام داده و مواضع دو دولت را در مورد موضوع مناقشه ایران و عراق مشخص سازند، همچنین از مناطقی که در دو کشور مورد حمله نظامی واقع شده بازدید نموده و گزارش جدیدی را از منطقه‌ای که هیئت در می و ژوئن 1983 بازدید داشته، تهیه نماید.
مایلم به طور رسمی به اطلاع شما برسانم که دولت عراق پس از ملاحظه شرح مفاد نامه شما از اعزام هیئت به منظور دو هدف ذکر شده در نامه مذکور، استقبال نموده و موافقت خود را با پیشنهادهای مندرج در نامه درباره ترکیب هیئت و دوره بازدیدش از عراق اعلام می‌دارد.

[ صفحه 58]

همچنین فرصت را غنیمت شمرده و پیشنهاد خود را مجددا مطرح می‌سازم که هیئتی نیز جهت تحقیق در مورد موضوع رفتار با اسیران جنگی در دو کشور ایران و عراق، اعزام شود.
این مسئله بسیار حائز اهمیت است که وظیفه جدی‌تری به دنبال انتشار گزارش کمیته صلیب سرخ بین‌المللی در مورخ 10 فوریه 1984 که بدون تردید نسخه‌ای از آن به دست شما رسیده است، به وجود آمده است.
بنابراین درخواست می‌کنم پیشنهاد ما را در این مسئله مهم مجددا مورد توجه قرار دهید.
طارق عزیز - وزیر امور خارجه جمهوری عراق

سند شماره 181

- شماره سند شورای امنیت: 16356 / S
- 21 فوریه 1984 (2 اسفند 1362)
نامه مورخ 17 فوریه 1984 نمایندگی دائمی عراق در سازمان ملل خطاب به دبیر کل
بنا به اطلاع دولت متبوعم احتراما به پیوست متن اطلاعیه نظامی 17 فوریه 1984 عراق را ارسال می‌نمایم.
ریاض القیسی - نمایندگی دائمی جمهوری عراق
پیوست
متن اطلاعیه نظامی مورخ 17 فوریه 1984 عراق خطاب به دبیر کل
امروز در ساعت 10:18 قبل از ظهر دو جنگنده نیروهای متجاوز ایران با عبور از مرز بین‌المللی، به بخش‌های مسکونی شهر علی غربی حمله نمودند. این دو جنگنده بر اثر آتش پدافند هوایی نیروهای ما ناگزیر به فرار شده و خساراتی را نیز وارد ساختند که آمار این اقدام خائنانه 14 کشته و 12 مجروح بوده که تمامی آنها غیرنظامی می‌باشند. همچنین 11 واحد تجاری تخریب و 4 خودروی غیرنظامی نیز خسارت دید.

سند شماره 182

- شماره سند مجمع عمومی: 794 / 38 / A
- شماره سند شورای امنیت: 16358 / S
- 23 فوریه 1984 (4 اسفند 1362)
نامه مورخ 22 فوریه 1984 نمایندگی دائمی عراق در سازمان ملل خطاب به دبیر کل

[ صفحه 59]

بنا به اطلاع دولت متبوعم و بازگشت به نامه مورخ 20 اکتبر 1983 (A / 38 / 523 - S / 16061)، احتراما توجه جناب‌عالی را به اطلاعات ذیل درباره تجاوزات ایران در اکتبر 1983 علیه بخش پنجوین جلب می‌نمایم.
دو ماه قبل از حمله واحدهای نیروهای مسلح ایران، 64100 نفر نیروی مسلح در مناطق بانه و مریوان تجمع کردند. این نیروها تهاجمات خود را در ساعات 23:00 به وقت محلی در شب 19 و 20 اکتبر 1983 آغاز کردند. آنها از مرزهای عراق در منطقه پنجوین عبور کرده و طبق معمول در این تجاوز به حملاتشان با توپخانه به شهرها و روستاهای مرزی ادامه دادند.
در پایان نبرد خساراتی به متجاوزین ایرانی به شرح ذیل وارد گردید:
خسارات جانی: 26014 کشته
خسارات مادی: انهدام 32 تانک، 15 نفربر زرهی، 83 خودروی مختلف، 8 بلدوزر و 17 توپ با کالیبرهای مختلف.
این تجاوزات مؤید نیات و طرح‌های توسعه طلبانه علیه عراق و تصمیم این کشور جهت ادامه جنگ بوده و بنابراین ایران مسئول پیامدهای آن می‌باشد.
ریاض القیسی - نمایندگی دائمی جمهوری عراق در سازمان ملل

سند شماره 183

- شماره سند شورای امنیت: 16361 / S
- 23 فوریه 1984 (4 اسفند 1362)
نامه مورخ 21 فوریه 1984 نمایندگی عراق خطاب به دبیر کل
پیرو نامه خود مورخ 18 فوریه 1984 (16354 / S)، احتراما به پیوست نامه آقای طارق عزیز معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه جمهوری عراق را به پیوست ارسال می‌نمایم.
ریاض م. س القیسی - نمایندگی دائمی جمهوری عراق در سازمان ملل
نامه وزیر امور خارجه عراق خطاب به دبیر کل
احتراما درباره نگرانی عمیقی که اخیرا جناب‌عالی نسبت به این حقیقت ابراز داشته‌اید که غیرنظامیان در شهرها و روستاها به دلیل ادامه جنگ که از سوی ایران و علیه عراق آغاز شده، در معرض گلوله باران قرار دارند، لازم است به اطلاع جناب‌عالی برسانم که در 18 فوریه 1984، جمهوری عراق از طریق اطلاعیه نظامی خود اعلام کرد که اراده کامل این کشور خودداری از هر گونه گلوله باران شهرستان‌ها، روستاها یا شهرها می‌باشد و چنین تعهدی را تحت نظارت بین‌المللی، به طور مؤثر فراهم ساخته است.

[ صفحه 60]

این بیانیه رسمی دولت متبوعم در پاسخ به بیانیه ریاست ستاد ارتش ایران که پنج روز پس از صدور اعلامیه عراق، مبنی بر این که از گلوله باران اهداف در شهرهای مشخصی در ایران دست برداشته و به دنبال آن ایران نیز از گلوله باران شهرها و روستاهای عراق خودداری خواهد کرد، صادر گردید.
فرصت را غنیمت شمرده، این نکته را خاطر نشان می‌سازم که تجربه نشان داده نمی‌توان به بیانیه‌های ایران مبنی بر اجتناب از گلوله باران شهرها، روستاها و غیرنظامیان اطمینان داشت. مقامات ایران که منکر گلوله باران شهرها و روستاهای مرزی به وسیله نیروهایشان می‌باشد واقعیت‌ها را منکر می‌شوند در حالی که گلوله باران از سوی نیروهای این کشور تقریبا به طور روزانه از زمان آغاز نبرد ادامه داشته است.
رهبران ایران این حقایق را حتی پس از اینکه گزارش هیئت حقیقت‌یاب سازمان ملل پس از بازدید از دو کشور در ژوئن 1983(سند 15834 / S) منتشر شد نیز انکار کردند.
همچنین مایلم اعلام نمایم که رژیم ایران به دنبال اعلامیه مورخ 14 فوریه، مبنی بر عدم گلوله باران اهداف برگزیده مشخص در ایران طی یک هفته که آن را به طور دقیق نیز رعایت کردیم، از فرصت استفاده کرد و به اهداف غیرنظامی در بصره، مندلی، خانقین، علی غربی، سید صادق، بعقوبه و سایر مکان‌ها طی این پنج روز حمله کرد. رژیم ایران غیرصادقانه ادعا کرد که نیروهای ما به اهداف غیرنظامی داخل ایران در طی آن دوره حمله کرده‌اند و این ثابت می‌کند که به بیانیه‌ها و ادعاهای ایران نیز نمی‌توان اعتماد داشت که شهرها، روستاها و غیرنظامیان در عراق هدف گلوله باران واقع نشوند.
تعیین اهداف غیرنظامی می‌تواند در چارچوب مناقشه‌ای باشد که با اصرار این کشور جهت ادامه جنگ صورت می‌گیرد که آن را ایران علیه کشور ما آغاز کرده و به نقض قطعنامه‌های شورای امنیت جهت خاتمه دادن به جنگ و حل و فصل آن ادامه می‌دهد.
برای جلوگیری در از سرگیری گلوله باران شهرها، روستاها و غیرنظامیان و پرهیز از سوء تفاهمات درباره این قبیل موضوعات حساس و نظارت بر هر گونه تخلفی که در آینده ممکن است صورت گیرد، لازم است مکانیسم‌های مؤثر جهت تأمین نظارت بین‌المللی گسترش یابد تا جامعه بین‌المللی را قادر سازد که بیانیه‌های متناقض را مشخص سازد و ضمانت می‌دهد که شهرها، روستاها و غیرنظامیان دو کشور مورد حمله واقع نشوند.
ما اعتقاد داریم که سازمان ملل می‌تواند چنین مکانیسم‌هایی را گسترش دهد، از طرف دیگر ایران قادر نخواهد بود که سیاست‌هایش را جهت گلوله باران شهرها، روستاها و غیرنظامیان داخل عراق ادامه دهد و یا به دروغ ادعا کند که این عراق است که چنین سیاستی را ادامه می‌دهد.
اگر ایران واقعا جهت احترام به تعهداتش در عدم گلوله باران شهرها و روستاهای عراق

[ صفحه 61]

جدی است چرا موافقت خود را نسبت به مکانیسم‌های تحت نظارت بین‌المللی اعلام نمی‌کند، آیا مؤید این نیست که به تعهدات خود در این زمینه پایبند نیست؟
بنابراین، صمیمانه از جناب‌عالی درخواست می‌نمایم که اقدام فوری جهت گسترش چنین مکانیسم‌هایی در اسرع وقت ممکن تحت نظارت سازمان ملل که ما آن را ترجیح می‌دهیم و یا هر سازمانی که مورد قبول طرفین باشد، صورت دهید.
طارق عزیز - وزیر امور خارجه جمهوری عراق